Astım
Astım Nedir ? Nasıl Ortaya Çıkar ?
Astım dünyanın her yerinde her yaş grubunda yaygın görülen bir hastalıktır. Astım akciğerde bronşların etkilenerek daha hassas olması ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Doğuştan yapısal vucüt yatkınlığı olan kişilerde dış ortamda maruz kalınan etmenler bronşların daha hassas olmasına yol açar. Bronşların yapısal olarak kolay hassaslaşması ailesinde alerjik hastalık veya astım olan bireylerde daha çok görülen bir durumdur.
Özellikle erken yaşlarda karşılaşılan maruziyetler örneğin alerjenler, sigara içilmesi veya içilen yerde bulunma, hava kirleticiler (yakıt ve egsozlar vb), solunum yolu infeksiyonları, kimyasal maddelerin toz ve gazları bronşlardaki bu hassasiyetin oluşmasına ve astım gelişmesine yol açar. Bronşları daha hassas olan kişilerde çoğunlukla soluma yoluyla alınan bu maddelerle tekrar karşılaşmalarda astım şikayetleri ortaya çıkar.
Nefes darlığı, öksürük, göğüste tıkanma, nefes alıp verirken hırıltı veya hışıltı astımlılarda beklenen şikayetlerdir.
Astımda Ne şikayetler Olur ?
Nefes darlığı, öksürük, göğüste tıkanma, nefes alıp verirken hırıltı veya hışıltı astımlılarda beklenen şikayetlerdir. Bu şikayetler ataklarla (kriz) ortaya çıkar. Bu krizler hafif kendi kendine geçebilecek şekilde olabileceği gibi, çok ciddi nefes darlığı yapabilecek ve solunum yetmezliğine yol açabilecek derecede de olabilir.
Gıdalardaki katkı maddeleri ve bazı ilaçlar astım krizlerine neden olabilir
Astımda şikayetler (krizler) nasıl ortaya çıkar?
Astımlı hastalarda yukarıda belirttiğim şikayetler en çok soluma yoluyla maruz kalınan maddelerle ortaya çıkar. Bu maddeler her türlü koku, gaz, toz üreten kimyasallar veya organik maddeler olabilir. Bu maddeler içinde en fazla sigara dumanı, parfüm, boya-cila kokusu, egsoz kokusu gibi etmenler astım şikayetlerini ortaya çıkarır. Solunan havanın fazla nemli veya fazla kuru olması da şikayet oluşturur. Egsersiz ve spor sonrası astım krizleri de beklenebilir.
Astım alerjik ise şikayetler alerjenle karşılaşınca ortaya çıkar.
Gıdalardaki katkı maddeleri ve bazı ilaçlar astım krizlerine neden olabilir.
Arı alerjisinin uzun süreli tek tedavisi aşı tedavisidir.
Bunların dışında geçirilen infeksiyonlar özellikle gripler, vucuttaki başka hastalıklar, hormonal değişiklikler, stres ve üzüntü de astım krizlerine yol açabilir.
Meslek ortamında maruz kalınan maddelerle ortaya çıkan astıma mesleksel astım adı verilir. Mesleksel astım çalışan erişkin nüfusu etkilemesi açısından önemlidir. Meslek ortamında astıma yol açabilecek yüzlerce madde olduğu bilinmektedir.
Arı sokması ile iğnesi mikroplu ise yara yerinde iltihap da oluşabilirler. Bu iltihabi olayı allerjiyle karıştırmamak gerekir.
Astım teşhisi nasıl yapılır ?
Astım değişken bir hastalıktır. şikayetlerin ortaya çıkmasına neden olan etmenler kişiden kişiye değişebilir. Kriz dönemleri herkeste farklı seyir gösterebilir. Şikayetlerin ayrıntılı sorgulanması teşhiste ilk basamaktır. Daha sonra yapılacak muayene ve solunum fonksiyonlarını ölçen testler teşhise ulaşılır.
Alerji testleri alerjik olabileceği düşünülen astımlı hastalarda uygulanmalıdır.
Astım tedavisi her hastanın özelliğine göre planlanır. Astımda tedavi uzun sürelidir. Bu nedenle hastalar uzun dönem boyunca kontrol altında takip edilmelidir.